MamaCheck
Preventie bekken(bodem)klachten
Wanneer je bekken(bodem)klachten hebt na je bevalling, kom je meestal via je verloskundige, huisarts of specialist bij de bekkenfysiotherapeut voor training en begeleiding in je herstelfase. Maar als je weinig of geen klachten hebt, ga je meestal niét naar een bekkenfysiotherapeut toe. Dit is erg jammer, want we weten uit onderzoek dat veel vrouwen op latere leeftijd (bijvoorbeeld tijdens of na een volgende zwangerschap of rondom de overgang) last kunnen krijgen van bekkenbodemklachten zoals urineverlies, verzakkingsgevoel, een moeizame stoelgang, pijn bij vrijen of aanhoudende lage rug-bekken-stuitpijn. Vaak is dit gerelateerd aan een voorgaande bevalling, maar is daar toen niets mee gedaan. En dat is erg jammer! Want met goede voorlichting, tips en gerichte oefeningen kun je bekken(bodem)klachten verminderen én voorkomen voor volgende zwangerschappen én op latere leeftijd! Download onze folder MamaCheck of doe de online Bekken(bodem)check.
Afspraak met de bekkenfysiotherapeut
Wanneer kan bekkenfysiotherapie zinvol zijn?
- In de kraamweek: bij een (sub)totaalruptuur (graad IIIa-d), als je veel urine of ontlasting verliest, als je niet kunt opstarten bij plassen/poepen of als je flinke bekken-heup-stuitpijn hebt in de eerste 1-10 dagen na je bevalling.
- In de kraamperiode: wanneer je bekkenpijn of bekkenbodemklachten niet verminderen of wanneer ze juist toenemen in de eerste 6 weken na je bevalling
- Vanaf 6 weken na je bevalling kun je een afspraak maken als je aanhoudende lage rug-bekken-stuitpijn of bekkenbodemklachten hebt, zoals hinder van urineverlies, windjes verlies, moeite met ophouden, moeite met plassen of poepen, pijnklachten bij plassen of poepen, verzakkingsgevoel (een moe, zwaar gevoel in je vagina, anus, onderbuik of lage rug) of pijn bij vrijen.
- Vanaf 6 weken na je bevalling kun je (ook als je geen klachten hebt!) de online Bekken(bodem)check van de NVFB doen om te kijken of je risicofactoren hebt voor bekkenpijn of bekkenbodemklachten. Wanneer je risicofactoren hebt zonder klachten, is het zinvol of je goed te laten informeren over bekken- en bekkenbodemoefeningen ter preventie van klachten op latere leeftijd. Als je wél klachten hebt, is een afspraak bekkenfysiotherapie zeker zinvol.
Bekken(bodem)check
De Bekken(bodem)check is een preventief onderzoeksmiddel om te voorkómen dat je op latere leeftijd bekken(bodem)klachten krijgt, door de risicofactoren hiervoor op te sporen en je gericht advies en training ter preventie voor te geven. Of om je te helpen als je al bekken(bodem)klachten hebt en niet goed weet wat je wel-niet mag trainen en of je wel de goede oefeningen doet voor jouw specifieke klacht. Kijk op de Bekken(bodem)check (ook als je geen klachten hebt!) en vul online vragen in over je bevalling, zoals de persduur, gewicht van je baby en of je ingeknipt of wel/niet/hoe ver uitgescheurd bent. Als je klachten hebt vul je deze uiteraard ook in. Je ziet dan direct of je risicofactoren hebt voor bekken(bodem)klachten of niet. Dit is echt een mooi stukje vrouwenemancipatie in de gezondheidszorg, waar veel oudere dames (die soms jaren hebben aan getobd met bekkenbodemklachten) jaloers op zullen zijn!
Aan de hand van de risicofactoren krijg je tips en oefeningen online of het advies om voor verder onderzoek naar een bekkenfysiotherapeut te gaan voor een MamaCheck. Als het advies is om naar een bekkenfysiotherapeut te gaan, krijg je na invullen een code, die je NVFB bekkenfysiotherapeut® digitaal kan ‘ophalen’ voor je fysieke consult. Dit scheelt tijd én je hebt al info en advies online ontvangen. De online vragenlijst invullen is uiteraard niet verplicht. Vaak zal de bekkenfysiotherapeut nog wat aanvullende vragen stellen die met jouw persoonlijke voorgeschiedenis en bevalling te maken hebben
Mamacheck (postpartum consult)
Dit is een éénmalig consult bekkenfysiotherapie na je bevalling, waarin de risicofactoren op het verkrijgen van bekken- of bekkenbodemklachten worden beoordeeld: het fysieke deel van de bekken(bodem)check. Dit kan al vanaf 6 weken na je bevalling. Op dit consult wordt de tijd genomen om je bevalling te evalueren en met name de persfase en geboorte van je baby (bij een vaginale baring) of wat het verloop was van je bevalling bij een keizersnede. Na de intake volgt een lage rug-bekken-stuit onderzoek en een (inwendig) bekkenbodem onderzoek door de bekkenfysiotherapeut om je lage rug-bekken-stuitstabilisatie en bekkenbodemfunctie te beoordelen. Ook wordt een diastase onderzoek gedaan naar de stevigheid van je buikwand en eventuele wijking van je rechte buikspieren. Aan de hand van de uitslagen krijg je gericht advies en specifieke oefeningen mee. Bij bekken(bodem)klachten of een slecht bekkenbodemspiergevoel kan een vervolg consult worden afgesproken voor therapie. Daarnaast kun je meedoen met onze trainingen MamaFit of Ontspannen Mama & Baby, waarin we eveneens aandacht besteden aan de bekken(bodem)functie.
Download voor meer info: MamaCheck
Advies na je bevalling
Je lichaam heeft tijd nodig om bij te komen na een bevalling. Zélfs als je je goed voelt. Je bekken en je bekkenbodem zijn fiks opgerekt. Dat kun je zien als een soort kneuzing. Ook je bindweefsel moet weer sterker worden. Bindweefsel zit in je spieren, pezen, banden en botten.
Na je bevalling mag je niet te veel doen, maar ook weer niet te weinig. Het is daarom belangrijk dat je weet wat je bekken(bodem) aankan als je net bent bevallen, tot negen maanden daarna. Dat voorkomt dat je klachten krijgt.
Advies in het kraambed: dag 1 tot 10 na je bevalling
Neem in deze periode voldoende rust. Je bekken en bekkenbodem moeten bijkomen van de bevalling en rustig weer zien aan te sterken.
- Kom alleen uit bed om jezelf en je baby te verzorgen, loop zo weinig mogelijk trappen.
- Als je je omdraait in bed, omhoog komt of loopt, adem dan rustig naar je buik. Houd je adem niet in.
- Ga als je poept wat onderuit zitten (bolle rug) en pers niet mee.
- Houd je poep zacht door genoeg te drinken en veel vezels te eten. Die vind je onder andere in groente, fruit, noten, linzen, volkorenbrood en zilvervliesrijst.
- Neem alle tijd om te plassen. Ga rechtop zitten en plas helemaal uit zonder dat je perst
- 4 dagen na je bevalling kun je beginnen met oefeningen voor je buik en bekkenbodem.
Ben je flink uitgescheurd tijdens je bevalling (sub- of totaalruptuur)? Vraag dan altijd advies aan een bekkenfysiotherapeut. Deze bekijkt of je litteken en bekkenbodemspieren goed genezen en welke bekkenbodemoefeningen je het beste kunt doen.
Advies in je kraamperiode: dag 10 tot 6 weken na je bevalling
Je bekken en bekkenbodem worden langzaam sterker. Je krijgt steeds meer je vertrouwde gevoel in deze spieren terug. Maar je bindweefsel moet nog wel krachtiger worden. Ook je baarmoeder krimpt verder in. Daardoor kun je nog steeds redelijk wat bloedverlies hebben. Geef je borstvoeding? Dan kost dat veel energie. Neem dus voldoende rust.
- Span je bekkenbodem aan nét voordat je niest, hoest of lacht.
- Span je bekkenbodem aan nét voordat je je baby optilt en draagt.
- Probeer niet meer te tillen dan je kindje weegt.
- Trek je onderbuik in voordat je opstaat, gaat lopen of de trap neemt.
- Verbeter je conditie: ga vaker wandelen en fietsen.
- Als je meer gaat doen, krijg je vaak spierpijn. Maar dat moet binnen 24 uur minder zijn. Is dat niet zo, dan doe je te veel. Zeker als je ook last van spierpijn krijgt in je buik, bekkenbodem of het gebied rond je bekken.
Advies na de kraamperiode: vanaf 6 weken na je bevalling
Je baarmoeder is weer net zo groot als voor je zwangerschap. Je bloedt in principe niet meer. Kreeg je je kindje via een operatie (keizersnede) of ben je (geheel of gedeeltelijk) uitgescheurd, dan is de wond al mooi dicht. Je mag nu ook meer gaan doen.
- Versterk langzaam de spieren in je buik en het gebied rond je bekken.
- Je mag alleen na het trainen last hebben van spierpijn.
- Je bindweefsel is nog zeker niet sterk genoeg. Ga dus niet springen of hardlopen.
- Borstvoeding vraagt veel energie. Houd daar rekening mee.
- Onze bekkenfysiotherapeut of ZwangerFit & MamFit trainer kan je helpen trainen na de bevalling.
- Overleg eerst met hen als je meer buikspieroefeningen wilt doen.
Advies drie tot vier maanden na je bevalling
Je bekken en bekkenbodem kunnen weer redelijk wat aan. Maar de pezen, die spieren en botten met elkaar verbinden, zijn nog niet zo sterk als voor je zwangerschap. Misschien ga je in deze periode weer werken. Besef dat je lichaam zeker negen maanden nodig heeft om bij te komen van een bevalling. Als je via een keizersnede je kind kreeg of uitgescheurd bent tijdens de bevalling kost dat zelfs zes weken extra.
- Train je met gewichten? Begin met weinig gewicht en herhaal oefeningen niet meer dan twintig tot dertig keer. Is je bekkenbodem sterk genoeg en mag met je zwaardere gewichten trainen? Herhaal oefeningen niet meer dan tien keer achter elkaar. Houd tussendoor telkens een tot twee minuten rust.
- Doe je buikspieroefeningen? Span altijd je bekkenbodem vooraf aan.
- Je mag alleen na het trainen last hebben van spierpijn.
- Train elke dag je bekkenbodem en de spieren die je lichaam stevig maken. Dus je buik-, bil- en rugspieren.
- Bij hardlopen: begin heel rustig. Ga alleen joggen als je bekkenbodem dat aankan.
Advies zes tot negen maanden na je bevalling
Je kunt je bekken en bekkenbodem steeds meer gebruiken. Langzaamaan kun je weer sporten zoals je deed voor je zwanger werd. Ga niet gelijk wedstrijden spelen, maar begin met trainen.
- Lukt het om oefeningen te doen waarbij je veel druk op je buik zet? Probeer eens te springen.
- Kun je al joggen? Probeer harder te gaan lopen en wissel af. Hardlopen, joggen, hardlopen, joggen.
- Gaat dit goed? Voeg dan een andere oefening toe. Stoppen, draaien en de andere kant oprennen.
- Je mag ook nu alleen na de training spierpijn hebben!
- Zorg dat je je spieren goed opwarmt voor je traint en je lichaam weer tot rust brengt na afloop. Drink genoeg.